Tuesday, November 15, 2011

Монгол бичиг хичээлийн хөтөлбөр

ÈÕ ÌÎÍÃÎË ÄÝÝÄ ÑÓÐÃÓÓËÜ




Батлав: Монгол хэл уран зохиолын тэнхимийн
эрхлэгч, доктор (Ph.D).....................Т.Нармандах

МХУЗ-ын тэнхимийн 2011 оны
09 дүгээр сарын 08-ны хурлаар
хэлэлцүүлж зөвшөөрөгдсөн.

“ÌÎÍÃÎË БИЧИГ
õè÷ýýëèéí õºòºëáºð

Õè÷ýýëèéí ñòàíäàðò ……….
(Ìýðãýæëèéí ñóóðü õè÷ýýë)

Õºòºëáºðèéã áîëîâñðóóëñàí: ÌÕÓÇ -ûí òýíõèìèéí áàãø  ……………………..¨.Ýðäýíýöýöýã(ìàãèñòð, êëèíèê ïðîôåññîð)

Õÿíàñàí: ÌÕÓÇ-ûí òýíõèìèéí ýðõëýã÷ ..……………..……Ò.Íàðìàíäàõ(äîêòîð Ph.D)



Óëààíáààòàð õîò
2011-2012 он

I.          Õºòºëáºðèéí íýð:                              Ìîíãîë áè÷èã
II.        Èíäåêñ:                                              SCRI-124
III.       Ò¿âøèí:                                              Áàêàëàâð
IV.       Êðåäèò:                                               5
V.        Ñóäëàõ öàã:                                        112 öàã
Ëåêö                                                   48 öàã
Ñåìèíàð                                             64 öàã
VI.       Хэрэглэх орчин:                                 ИМДС-ийн анги танхим
VII.     Хамрах хүрээ:                                                МХУЗ-ын I, II курсийн оюутнууд


Улирал
7 хоног

Бүгд
I
II
III
48 долоо хоног
Лекц
32 цаг
16 цаг
    -

48 цаг
Семинар
32 цаг
16 цаг
16 цаг

64 цаг
Кредит
3 кр
1.5 кр
0.5 кр

5 кр

VIII.    Хөтөлбөрийг боловсруулсан зарчим:
“Чанартай хөтөлбөр- багшийн хөгжил”
Сургалт- семинараас  гаргасан зөвлөмж, Яам болон сургуулийн шинжилгээ үнэлгээний албанаас гаргасан бусад холбогдох баримт бичиг, мэргэжлийн болон мэргэжлийн бус сургуулиудын  сургалтын хөтөлбөр, тэдгээрт тусгасан шаардлага зарчим, бүтэц, бүрэлдэхүүн, багтаамж, хөтөлбөрийн шинжүүд, орц, гарцын индикатор хэмжээсүүд зэргийг үндэслэл болгосон ба бакалаврын сургалтад судлах мэргэжлийн суурь хичээлүүдийн хөтөлбөрүүдтэй уялдуулсан болно.         
            ■ Орчин үеийн сургалтын чиг хандлага, нийгмийн болон суралцагчийн хэрэгцээ, оюуны чадамжийг хөгжүүлэхэд чиглэсэн байхын зэрэгцээ суралцагчдын хэрэгцээ, сонирхол, туршлагаас хамаарч, уг хөтөлбөр нь уян хатан, чөлөөтэй, нээлттэй, олон хувилбартай, сонгож судлах бүрэн боломжтой байхад чиглэсэн.
■ Сонгож судлан мэргэшүүлэх хичээлийн агуулга, аргазүй, үнэлгээний стандартыг мэргэжлийн онцлогт тохируулан боловсруулав.                      
■Судлагдахууны нэгж хэсгүүдийг бүлэглэн томсгох, хэлний салбар ухаан хооронд болон сэдэв хоорондын холбоог босоо ба хэвтээ тэнхлэгээр интеграцчилах зарчмыг баримтлав.                      
■Монгол бичгийн хөгжил, түүх, судалгаа, судлагдахууны агуулга, олон талт, тасралтгүй иж бүрдэл чанар, уламжлал, шинэчлэлийг зөв зохистой хослуулж, оюутны сонгох хэрэгцээг тооцож, тусгасан болно.           
IX. Хичээлийн залгамж холбоо:                                                                             
а.Хэвтээ  тэнхлэгээр: Монгол бичгийн үүсэл хөгжлийн судалгаа, санал дүгнэлтүүд,  тиг, цагаан толгой, нэр үйл үгийн хувилал, уламжлалт болон өвөрмөц бичлэгтэй  үгс, сэтгэц хэлшинжлэл, уранзохиол, логик зэрэгтэй холбогдоно.                                      
б.Босоо    тэнхлэгээр: Ерөнхий хэл шинжлэл, орчин цагийн монгол хэлний авиа зүй, үг зүй, үгийн сан- утга судлал,  зэрэгтэй холбогдоно.


X.  Сургалтын хөтөлбөрийн гол үндэслэл:                        
  • Монгол бичгийн хичээл нь ИМДС-ийн МХУЗ, ТАЖ, СЗ-н чиглэлээр дагнан мэргэших өдрийн болон шаталсан сургалттай ангиудад заах, сонгон судлан мэргэшүүлэх хичээл.
  • Ìîíãîë бичгийн мэргэжлийн суурь хичээлээр судалсан онолын ойлголтыг түүх, эх бичгийн баримт дээр тулгуурлан монгол үндэстний зан заншил, ахуй, сэтгэлгээний онцлог, хийсвэрлэл, задлал, анализ зэрэгтэй холбож, утга найруулга, хэрэглээнд ойртуулах үүднээс энэхүү сонгон мэргэшүүлэх хичээлийн судална.

Нэг. Õè÷ýýëèéí çîðèëãî, çîðèëò
Юуны өмнө ИМДС-ийн эрхэм зорилго, зорилт, мэргэжлийн тодорхойлолттой уялдуулсан. Монгол хэл шинжлэлийн чиглэлээр мэргэшиж байгаа оюутнууд Монгол бичгийн үүсэл, хөгжлийн судалгаа санал дүгнэлтүүд, цагаан толгой, эгшиг зохицох, дэвсгэрлэх ёс, ангилал, үсэг зүйн тайлбар, бичгийн тиг, гадаад үгийг тэмдэглэх, үсгийн галиг, зөв бичих зүй зэргийг гүнзгийрүүлэн судлах улмаар мэдлэг чадварыг эзэмшүүлэхэд чиглэнэ. Зорилт:
Монгол бичгийн үсэг зүй, бичилбэрийн тогтолцоо, үгийн бүтэц, бүтээврийн байр, харицааг хэлний бодит баримтад тулгуурлан судлан шинжлэх
Монгол бичгийн зөв бичих зүйн онцлог, тогтолцоог эрэмбэ дараалалтай судлах
Монгол бичгээр алдаагүй, хичээнгүй, зөв сайхан бичих бичлэгийн янз бүрийн тиг бүхий эхийг унших чадвар дадал эзэмшүүлэх, оюутныг хөгжүүлэх хэрэглээний чиглэлийг эрхэмлэх
Суралцагчдийг онолын мэдлэгээ бүтээлчээр хэрэглэх аргад сургаж цаашид тодорхой нэг чиглэлээр мэргэших сонирхлыг бий болгож судалгаа шинжилгээний тогтсон арга арил үзэл бодолтой болгож төлөвшүүлэх

Хоёр. Ñóäëàãäàõóóíû òîãòîëöîî
“ Ìîíãîë бичгийн хичээл íü åðºíõèé áîëîâñðîëûí õ¿ðýýíä ýõ õýëíèé ñóðãàëòûí ñòàíäàðmòûã õýðýãæ¿¿ëýõýä øààðäàãäàõ îíîë, àðãà ç¿é, ñî¸ë, óð ÷àäâàðûã ñóðàëöàã÷äàä øèíæëýõ óõààíû ¿íäýñòýé ýçýìøèõ, ýçýìø¿¿ëýõ çîðèëãîä ÷èãëýñýí, ººðèéí óÿí õàòàí òîãòîëöîî, àãóóëãà, ñòàíäàðò, öºì  õºòºëáºð á¿õèé öîãö ñóäëàãäàõóóíû òàëä ÷èãë¿¿ëíý.       
2.1 Ñýäýâ÷èëñýí òºëºâëºãºº
 64 öàã I êóðñ I õàãàñ
Долоо хоног
Õè÷ýýëèéí ñýäýâ
Õè÷ýýëèéí
õýëáýð
Öàã
I

Ìîíãîë áè÷ãèéí ¿¿ñýë ãàðëûã òîéì
Ëåêö
2
Ìîíãîë ¿ñãèéí òèã, ¿íäñýí çóðëàãà
Семинар
2
II
Ìîíãîë÷óóäûí áè÷èã ñî¸ëûí àíõíû äóðñãàëóóä
Ëåêö
2
Ìîíãîë áè÷ãèéí ýãøèã áà ãèéã¿¿ëýã÷ ¿ñã¿¿ä
Семинар
2
III
Óðò ýãøèã, ò¿¿íèéã çºâ áè÷èõ
Ëåêö
22
Ýãøèã çîõèöîõ ¸ñ
Семинар
2
IV
Õîñ ýãøèã ò¿¿íèéã çºâ áè÷èõ
Ëåêö
2
Сэдвийн шалгалт ( Нэрийн хувилал, урт ба хос эгшиг бичих ёс)
Семинар
2
V
Íýð ÿçãóóð ¿íäñèéã çºâ áè÷èõ
Ëåêö
2
Íýðèéí òèéí ÿëãàë
Семинар
2
VI
Òîâ÷ëîõ ¸ñ
Лекц
22
Áàòàòãàë
Семинар
2
VII
Íýðèéí õàìààòóóëàõ ¸ñ
Лекц
2
Íýð ¿ã á¿òýýõ äàãàâðóóä
Семинар
2
VIII
Îëîí òîîíû íºõöºë
Лекц
2
Сэдвийн шалгалт (Тийн ялгал, хамаатуулах, товчлох)                                 
Семинар
2
IX
Ìîíãîë áè÷ãèéí ¿éë ¿ãèéí õîëáîõ ¸ñíû òîãòîëöîî
Лекц
2
¯éë ÿçãóóð ¿íäñèéã çºâ áè÷èõ
Семинар
2
X
Öàãààð òºãñãºõ íºõöºë
Лекц
2
Áèåýð òºãñãºõ íºõöºë
Семинар
2
XI
Нөхцөлдүүлэн холбох
Лекц
2
Баталгал
Семинар
2
XII
Òîäîòãîí õîëáîõ íºõöºë
Лекц
2
Сэдвийн шалгалт ( Үйл үгийн хувилал, холбох ёсны тогтолцоо )                                 
Семинар
2
XIII
Монгол таталган бичиг
Лекц
2
Хурдан бичгийн 1-р үе буюу цэвэр хурдан бичих, 2-р үе буюу ацаг шүдгүй гүйлгэн таталган бичих, 3-р үе буюу хурааж таталган бичих
Семинар
2
XIV
Цагаан толгойн үет ба хурдан таталган бичихүй, таталган бичих гол зарчим, итгэл үг-татлан бичих
Лекц
2
Сэдвийн шалгалт ( Татлан бичлэг )
Семинар
2
XV
Ормол үг
Лекц
2
Хүний нэр, гадаад улсын нийслэлийн нэр
Семинар
2
XVI
Аймаг сум, газар усны нэр
Лекц
2
Сэдвийн шалгалт ( Оноосон нэр )
Семинар
2

2.2 Ñýäýâ÷èëñýí òºëºâëºãºº
32 öàã I êóðñ II õàãàñ
Долоо хоног
Õè÷ýýëèéí ñýäýâ
Õè÷ýýëèéí
Õýëáýð
Öàã
I

Дөрвөлжин бичиг
Лекц
2
Соёмбо үсэг
Семинар
2
II
Галиг үсэг
Лекц
2
Бататгал
Семинар
2
III
Вагиндрын үсэг, онцлог үсгийг зохиосон нь
Лекц
2
Бататгал
Семинар
2
IV
Тод бичиг, түүний дурсгалууд
Лекц
2
Сэдвийн шалгалт (Бичиг үсгийн дурсгалаар тест)
Семинар
2
V
Монгол бичгийн зөв бичих зүй
Лекц
2
Судар бичгийн хүрээлэнгийн анхны дарга Онхудын Жамьян, дурсамж, дуртгал
Семинар
2
VI
Хорин нэгтийн тайлбар толь бичиг
Лекц
2
С.Шагжийн “Монгол үсгийн дүрмийн толь бичиг”-ийн онцлог
Семинар
2
VII
Гучин зургаатын тайлбар толь бичиг
Лекц
2
Толь бичгийн толгой үгийг сонгосон тухайд
Семинар
2
VIII
Толь бичгийн үгийн тайлбар хийсэн байдал
Лекц
2
Сэдвийн шалгалт (Толь бичгүүд)
Семинар
2

2.3 Сэдэвчилсэн төлөвлөгөө
II анги 1-р улирал

Долоо хоног
Õè÷ýýëèéí ñýäýâ
Õè÷ýýëèéí
Õýëáýð
Öàã
I
Тангадын Галсан “Монгол хүний зүрхний бичээс”
Семинар
2
II
Тангадын Галсан “Дорнын Рубай”   Монгол зарлиг, “Модун хааны айлтгал” “Монгол мину”
Семинар
2
III
Б.Элбэгзаяа “Ижийдээн бичсэн захидал”, “Эцгээс өвлөх эрдэм”, “Ижийтэйгээ яримаар”
Семинар
2
IV
Сэдвийн шалгалт (Криллээс монгол бичигт хөрвүүлэх)
Семинар
2
V
Л.Түдэв “Гол хөх ч бий, улаан ч бий”, “Гарди, Галбинга, Галбингалиг 3”
Семинар
2
VI
Л.Түдэв “Үсгийн нууц уурхай”, “Алмас хуцдаг уу”, “Ам ангалзахуй”, “Архи бол хөлс юм”
Семинар
2
VII
Л.Түдэв “Бичиг шавар хоёр ихэр юм”, “Билиг дээр, бэлгэ доор, бэлэг хаан байна вэ?”
Семинар
2
VIII
Сэдвийн шалгалт (Криллээс монгол бичигт хөрвүүлэх)
Семинар
2

2.4 Îþóòíû áèå äààí ã¿éöýòãýõ àæèë

Хугацаа
Ñýäýâ
Õýëáýð
9 сарын 6аас 10 сарын 4
“Ìîíãîë áè÷èã I” ñóðàõ áè÷ãèéí äàñãàë àæèëëàõ
Áèå äààëò
10 сарын 4өөс 11 сарын 8
“Ìîíãîë áè÷èã II” ñóðàõ áè÷ãèéí äàñãàë àæèëëàõ
Áèå äààëò
11 сарын 8аас 12 сарын 6
“Ìîíãîë áè÷èã III” ñóðàõ áè÷ãèéí äàñãàë àæèëëàõ
Áèå äààëò
2 сарын 28аас 3 сарын 27
Õ¿ì¿¿í áè÷èã ñîíèíîîñ “Ãàäààä ¿ãèéí òîëü” õèéõ, хичээнгүй бичвэрийн сантай болох мөн хуулах бичих, өөрийнхөө ордын зурлагыг бичих
Áèå äààëò
3 сарын 27оос 4 сарын 24
Нэр үгийн - 60 , Үйл үгийн – 60 үндсийг бүх хувилалаар хувилгах
Áèå äààëò
4 сарын 24өөс 5сарын 22
Уламжлалт болон өвөрмөц бичлэгтэй үгсийн толь хийх
Áèå äààëò

Гурав. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх аргазүй,
арга технологийн ерөнхий чиглэл
■ Сонгон мэргэшүүлэх хичээлийг батлагдсан хөтөлбөрийн дагуу сургалтын орчин үеийн идэвхтэй аргазүйгээр ШУ-ны өндөр түвшинд заана.
■ Суралцагчийн хэрэгцээ, сонирхол, туршлагад, тохируулан, даалгавар бие даалт өгч явцын хяналт, биелэлт, үр дүнг нарийн тооцно. Улиралд уншиж товчлох ярилцах ном зохиол, шалгах асуулт, бие даан гүйцэтгэх ажлын жагсаалтыг улирал бүрийн эхэнд өгч үнэлгээг тогтмолжуулна.
■ Цаашид судлан нягтлах, гүнзгийрүүлэн шинжлэх сэдвүүдээс, оюутууд чөлөөт сонголт хийж, илтгэл, рефрат, ангийн болон дипломын ажил бичиж болно.
■ Тухайн улиралд холбогдох чиглэлээр тодорхой бүлэг сэдвүүдийг дууссаны дараа 2-3 удаа шалгалт, шүүлэг авч үнэлнэ. Шалгалтыг ярилцлага, маргаан, мэтгэлцээний хэлбэрээр болон эрэл хайлт, шинжилгээ, судалгааны идэвхтэй арга барилд сургах зорилготой ажиглалт, туршилт, судалгааны ажил бичүүлж авна.
■ Суралцагчдад чанартай мэдлэг олгох, мэдлэгээ бүтээлчээр хэрэглэх чадварт сургаж, мэдлэг эзмшилт, чадвар төлөвшилтөд хяналтыг чиглүүлнэ.
■ Сонгон мэргэшүүлэх хичээлээр бакалаврын өдрийн сургалтаар олж авсан мэдлэгийг баяжуулан гүнзгийрүүлж, улмаар магистрантурт суралцах, мэргэших, мэдлэг чадварын ерөнхий дадлагыг бий болгоход хичээлийн агуулга, арга зүйг чиглүүлнэ.
Дөрөв. Хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн үнэлгээ, дүгнэлт
4.1 Үнэлгээний хэлбэр
            Хөтөлбөрийн зорилгын биелэлт, хэрэгжилтиг дүгнэн, гүйцэтгэлийг үнэлэхдээ “ИМДС-ийн оюутныг үнэлэх журам”-ыг үндэслэн 1. Хичээлийн ирц(А үнэлгээ, 30оноо), бие даан гүйцэтгэсэн даалгаврын биелэлт ,2. Бие даалт(В үнэлгээ, 20 оноо) , óëèðëûí ÿâöàä 2-4 óäàà ñýäâèéí øàëãàëò àâíà. Òóõàéí óëèðàëä ¿çýõ á¿ëýã ñýäâèйí õ¿ðýýíä îíîë, äàäëàãûã õîñîëñîí øàëãàëò , ÿâöûí øàëãàëòûã àâ÷, хичээлийн явцад авсан үнэлгээ, 3. Явцын шалгалт (С үнэлгээ,20 оноо), улирлын эцэст 4.Батлах шалгалт (D үнэлгээ, 30 оноо) –гоор тус тус дүгнэнэ.  
D үнэлгээг гаргахдаа:                                                                                            
            тест                                                                                                                        
            сорил
            бодомж                                                                             
            Ярилцлага буюу мэтгэлцээний хэлбэрээр ам болон бичгээр шалгана. 
I ангийн 1-р улиралд
1.Тийн ялгал, хамаатуулах, товчлох
2.Үйл үгийн хувилал, холбох ёсны тогтолцоо
3.Татлан бичлэг
4.Оноосон нэр
I ангийн 2-р улиралд
1.Бичиг үсгийн дурсгалаар тест
2.Толь бичгүүд
II ангийн 1-р улиралд
1.Криллээс монгол бичигт хөрвүүлж шалгалт авна.

4.2. Үнэлгээний хэмжээс
Монгол хэлний  заах аргын хичээлийн хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн үнэлгээг гаргахдаа дараах  шаардлага, шалгуур хэмжээсийг харгалзан үзнэ. Үүнд:
            Тухайн хөтөлбөрийн агуулгыг иж бүрэн судалж, холбогдох ном зохиолыг уншиж, явцын болон батлах шалгалтыг маш сайн, гүйцэд өгсөн, бие даан гүйцэтгэх ажлыг бүрэн тооцуулж, (90-100 оноо) авсан оюутан (тоон дүн нь: 4) буюу “А үнэлгээ”                                 
Хичээлийн  ихэнх цагт сууж, хөтөлбөрийн агуулгыг судалж, шалгалт шүүлэгт хангалттай үнэлгээ авсан, бие даан гүйцэтгэх ажлын дийлэнх хувийг тооцуулж, (80-89оноо) авсан оюутан (тоон дүн нь: 3) буюу “В үнэлгээ”
            Тухайн хөтөлбөрийн агуулгын тал хувийг судалж, явцын болон батлах шалгалтыг дунд зэрэг үнэлгээтэй өгсөн, бие даан гүйцэтгэх  болон дадлага  ажлын хагасыг тооцуулж, (70-79оноо) авсан оюутан (тоон дүн нь: 2) буюу “ С үнэлгээ”
            Хичээлийн ихэнх цагт суугаагүй, хөтөлбөрийн агуулгыг бараг судлаагүй, явцын болон батлах шалгалтуудыг хангалтгүй бөгөөд хагас тооцуулсан , мэдлэг чадвар сул , (60-69оноо) авсан оюутан (тоон дүн нь: 1) буюу D үнэлгээ”                  
            Хичээлийн цөөн цагт суусан боловч хөтөлбөрийн агуулгыг бүрэн гүйцэд судлаагүй, шалгалт болон бие даан гүйцэтгэх ажлыг тооцуулаагүй, мэдлэг, чадвар туйлын хангалтгүй) , (0- 59 оноо)  авсан оюутан (тоон дүн нь: 0 ) буюу F үнэлгээтэй “ тус тус тооцуулах болно.                                                
Жич: Хөтөлбөрийн үр дүнгийн талаар төгсөгчдөөс “сэтгэл ханамж”-ийн судалгаа авч байх.
Тав. Ñóðãàëòûí îð÷èí áà íººö õýðýãëýãäýõ¿¿í
À.Îð÷èí
            -ÈÌÄÑ-èéí àíãè òàíõèìóóä
Á.Ñóðãàëòûí íººö õýðýãëýãäýõ¿¿í
-Нîì, ñóðàõ áè÷èã
-Тàðààх ìàòåðèàë
-Кîäîñêîï
-Пðîåêòîð
-PPT, PM.7.0 зэрэг программууд дээрх үзүүлэн
-Слайд
Зургаа. Íîì, ñóðàõ áè÷èã, ãàðûí àâëàãà

Õè÷ýýëèéí ÿâöàä óíøèõ, õýðýãëýõ çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé íîì, ñóðàõ áè÷èã, ãàðûí àâëàãà ìàòåðèàëóóäûã æàãñààëò:
¹
Íîì, ñóðàõ áè÷èã, ãàðûí àâëàãûí íýð
Çîõèîã÷èéí íýð
Õýâëýãäñýí
îí
1
Ìîíãîëûí óðàí çîõèîëûí äýýæ çóóí áèëèã îðøâîé
Ö.Äàìäèíñ¿ðýí
1957 îí
2
“Õ¿ì¿¿í áè÷èã” ñîíèí
Ýðõëýã÷: í.Àëòàíöýöýã
14 õîíîã òóòàì
3
Ìîíãîë áè÷ãèéí äºò çàì
Ö.Äàìäèíñ¿ðýí (ºâ㺺äýé)
2007 îí
4
Ìîíãîë áè÷ãèéí õîëáîõ òîãòîëöîî
Ö.Äàâààäîðæ
1998 îí
5
Ìîíãîë áè÷ãèéí çºâ áè÷èõ ä¿ðìèéí òîãòîëöîî
À.Öîã-Î÷èð
1995 îí
6
Äîìîãò Ðèí÷åíèé äîìîãóóä îðøâîé
Ò.Ãàëñàí
2005 îí
7
Ìîíãîë áè÷ãèéí òåñò
Ä.Áàòöîãò
1999 îí
8
Óéãàðæèí ìîíãîë áè÷ãèéí óíøèõ áè÷èã
Ë.Äàìäèíæàâ
Ñ.Íàäìèä
1988 îí
9
Ìîíãîë áè÷ãèéí õàäìàë òîëü
×îé.Ëóâñàíæàâ
Ò.Ãàëñàí
1992 îí
10
Õ¿íèé íýðèéí òîëü
Æ.Ñýðæýý

11
Èæèéäýý çàõèäàë áè÷ýýðýé
Á.Ýëáýãçàÿà
2008 îí

No comments:

Post a Comment